Uhinak 2024: Erronka handia dugu aurrez aurre, klima aldaketa zuzeneko eragina izaten ari baita dagoeneko kostaldean eta jendearen bizitzan

• Bi egunez, 150 adituk klima aldaketak berekin dakartzan erronkei aurre egiteko soluzio praktiko eta zientifikoak eztabaidatuko dituzte, Ficoban.
• Kopenhageko Unibertsitateko Niels Bohr Institutuko katedradun Peter Ditlevsenek emango dio hasiera lehenengo jardunaldiari, Atlantiko hegoaldeko iraultze zirkulazioaren kolapso arriskuari eta kolapso horrek Europako kliman eragingo lukeen goitik beherako aldaketari buruzko hitzaldi bat emanda.
• Bigarren jardunaldia hasteko hitzaldia Itsasoko Zientzien Institutuko zuzendariorde Marta Collek emango du, klima aldaketak itsasoko ekosistemetan dituen ondorioei buruz.
• Urriaren 23an eta 24an izango da kongresua.

Itsasoaren mailaren gorakada, aldaketak itsasoko ekosistemetan, akuiferoen gazitzea eta, muturreko kasuetan, komunitateen lekualdaketa: horra klima aldaketa dagoeneko itsasertzean izaten ari den ondorioetako batzuk.

Testuinguru horretan, Uhinak Klima Aldaketari eta Itsasertzari buruzko Kongresuaren konpromisoak are garrantzi handiagoa du; alegia, erronkari zeharka hel dakion bultzatzeak eta, ildo horretatik, adituak, zientzialariak, administrazio publikoak eta enpresak biltzeak. Izan ere, inoiz baino nabarmenagoa da alor guztietan esku hartuta bakarrik lortuko dugula klima aldaketaren ondorioak arintzea.

Horrela, Uhinak kongresuak arintzea aipatuko du; hau da, isuriak gutxitzea. Era berean, egokitzapena landuko da, klima aldaketaren kalteak eta berauen kostuak aurreikusi eta minimizatzeko. Azkenik, joeren jarraipena egiteko eta sistemen tokiko modeloak garatzeko ikerketa aztertuko da, funtsezkoa baita lurraldearen erantzuna eta ekosistemaren gaineko inpaktua aurreikusteko.

Besteak beste, honako hauek izango dira gai nagusiak: gertatzen ari diren aldaketa globalen ondorioz itzulerarik gabeko puntuetara iristen ari garelako ohartarazpena, hala nola “Atlantiko hegoaldeko iraultze zirkulazioa kolapsatu egingo delako ohartarazpena”, Atlantiko hegoaldeko iraultze zirkulazioa funtsezkoa baita sistema klimatiko globalerako eta, bereziki, eskualdeko kliman duen eraginagatik, Europako sistema klimatikorako; fenomeno meteorologiko kaltegarriak; arrantza stockak; itsasoko espezieen migrazio patroien aldaketa; eta Europako itsasoen erresilientzia klima aldaketari aurre egiteko, itsasoaren azaleko batez besteko tenperaturaren igoera eta uraren azidifikazioa eragin handia izaten ari baitira Europako itsasoetan.  

Aurten, hainbat arlotako 150 pertsona inguruk parte hartuko dute kongresuan, eta % 20 baino gehiago ere Frantziakoak izango dira, kongresuaren mugaz gaindiko izaeraren adierazgarri.

Erakunde eta adituen ikuskera

Klima Aldaketari eta Itsasertzari buruzko Mugaz gaindiko VI. Kongresua gaur goizean aurkeztu da, Ficoban emandako prentsaurreko batean.

Lehenik, Irungo alkate eta Ficoba Fundazioko buru Cristina Labordak adierazi duenez, “Irun hiri eredugarria da ingurumenarekin konprometitua dagoelako, eta kongresu hau horren adibide da. Nazioarteko eta zientzia-munduaren aitortza duen ekitaldi bat da, eta hori da hemen gauzak ondo egiten direlako, arduraz. Hala ere, ez gara konformatu behar. Erakundeok gizarte bezala ditugun erronkei erreparatzeko betebeharra dugu, eta ingurumenarena garrantzitsuenetako bat da. Neurriak aplikatzea ezinbestekoa da, bakoitza bere eskumenen arabera, eta gure ekintzekin koherenteak izatea eta hurrengo belaunaldiei utziko diegun munduaz arduratzea.”

Bigarrenik, Gipuzkoako Foru Aldundiko Jasangarritasuneko diputatu José Ignacio Asensiok baieztatu duenez, “Gipuzkoa zorrotz lan egiten ari da, konpromisoaren bidetik, arriskuei aurrea hartzeko, Itsas Kostaldeko Behatokiaren eta beste ekimen batzuen bidez eta Blue Point eta beste proiektu berritzaile batzuen bidez; hain zuzen ere, Blue Point proiektuak ekonomia urdinerako aukera bihurtzen du plastikoen ondoriozko kutsadura. Lurraldeko biztanleriaren % 40 kostaldetik gertu bizi den aldetik, lehenbailehen esku hartu behar dugu, eta eskura ditugun ezaupideak eta zientzia herritarren segurtasun eta ongizatea bermatzeko erabili”.

Hirugarrenik, Eusko Jaurlaritzako Natura Ondarearen eta Klima Aldaketaren zuzendari Adolfo Uriartek nabarmendu duenez, “kostaldea klima aldaketaren ondorioetara egokitzeko, beharrezkoa da hartzen diren neurriak lehenbailehen eta ikuspuntu askotatik hartzea, krisialdiak hiru aurpegi baititu: klima, biodibertsitate galera eta kutsadura. Urban Klima 2050 klimaren inguruko Euskadiko ekintza plan nagusia da, eta Eusko Jaurlaritza  du buru. Bada, proiektu horrek berak eta beste batzuek adierazten dute posible dela lurraldean soluzio eraldatzaileak aplikatzea eta merkatuan gure esperientzia beste leku batzuetara transferitzeko aukerak sortzea. Plangintzatik ekintza eraldatzailera pasatu behar dugu, eta ezaupideak sortu behar ditugu, erabakiak hartzen laguntzeko”.

Rogelio Pozok, AZTIko CEOk, Uhinak Kongresua antolatzen duen zentro teknologikoak, ekitaldi honen garrantzia azpimarratu du, gure kostaldean klima-aldaketaren erronkei aurre egiteko irtenbide praktiko eta zientifikoak eztabaidatzeko eta garatzeko funtsezko plataforma gisa. Pozok aurreratu duenez, “AZTIk, tokiko klima-aldaketaren inpaktuak ebaluatzeko erakunde liderra den aldetik, berebiziko garrantzia izango du biltzar honetan, eta klima-aldaketaren ondorioak arintzeko proiektu berritzaileen emaitzetan oinarrituko du bere ekarpena”.

Biltzarraren edukia

Aurten, biltzarrak 8 hitzaldi gonbidatu eta 35 ahozko komunikazio eta 17 poster izango ditu.

Peter Ditlevsen Kopenhageko Unibertsitateko Niels Bohr Institutuko katedradunak inauguratuko du lehen jardunaldia. Klimaren fisikaren eta sistema dinamikoen alorreko prestakuntza sakona du Ditlevsenek, eta 100 lan baino gehiago argitaratu ditu, baita dibulgazio zientifikoko artikulu ugari ere. Hasierako ponentzian, Atlantikoko hegoaldeko itzulerako zirkulazioaren balizko kolapsoari buruz hitz egingo du. AMOC siglaz ere ezaguna den korronte horrek berebiziko rola du munduko klima-sisteman. Berriki egindako azterlanen arabera, ahultzen ari da, eta aurreikuspenen arabera, mende erdialde aldera kolapsa daiteke baldin eta berotegi-efektuko gasen isurketek egungo joerari eusten badiote.

Kongresuaren bigarren jardunaldia irekitzeko hitzaldiaren arduraduna Marta Coll izango da, Itsas Zientzien Institutuko zuzendariordea. Haren aztergai nagusia itsas biodibertsitateko eta itsasoko baliabideetako aldaketak eta horien kontrako mehatxuak dira, giza jarduerek eragindakoak, hala nola arrantza edo klima-aldaketa. Collek ekosistemak modelizatzeko askotariko teknikak eta tresna estatistikoak erabiltzen ditu itsas komunitateetako dinamikak eta sare trofikoak aztertzeko. Aurkezpenean, klima-aldaketak itsas ekosistemetan eragin dituen inpaktuak izango ditu mintzagai, bai eta funtsezko baliabide horiek mantentzeko abian jarri beharreko arintze-estrategiak ere.

I. Blokea, Planeta itzulerarik gabeko puntuak, Jon Sáenz, Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV) gonbidatutako hizlariaren hitzaldiarekin hasiko da, eta Bizkaiko Golkoaren hegoaldeko itsas bero-boladen eta atmosferaren eta ozeanoaren arteko energia-fluxuen inguruan hitz egingo du.

II. Blokea, Muturreko gertaerak eta egokitzapen-neurriak, AZTIko Roland Garnier gonbidatuak euskal kostaldeko zingiren berreskurapenerako ekintzen jarraipen-programa aurkeztuko du. Gainera, Rivages Pro Tech, SUEZ Eau France-ko Matthias Delpey-k Donibane Lohizuneko kostaldean itsas ekaitzen inpaktuen kudeaketarako erabakiak hartzeko laguntza-tresnen garapenari buruz hitz egingo du, Frantziako hego-mendebaldean.

III. Blokea, Klimaren aldaketaren arintzea itsasertzean eta ozeanoan, Soledad Vivas Navarro, Andaluziako Ingurumen eta Ur Agentziako Ingurune Itsastarreko koordinatzaile teknikoaren hitzaldia izango du, eta klimaren aldaketa arintzeko tresna gisa Andaluziako karbono urdinari buruzko LIFE Blue Natura proiektua azalduko du.

Azkenik, IV. Blokea, Gobernantza, Kudeaketa-tresnak eta Komunikazioa, bi gonbidatuen hitzaldiak izango ditu. Alde batetik, Iñigo Losada Rodríguez, Kantabriako Ingurumen Hidraulikako Institutuaren (IHCantabria) ikerketa-zuzendariaren hitzaldia, kostaldean arriskuen ebaluazioari eta klimaren aldaketara egokitzeari buruzko gida bat aurkeztuko duena. Bestetik, María Josep Picó, Valentziako Unibertsitateko Kazetaritza irakasleak “Itsasertzeko gobernantza metaversoan. Komunikazioaren, parte-hartzearen eta elkarrizketaren erronkak” izeneko hitzaldia emango du.

Kongresua eta erakusketa-eremua

Uhinak Kongresuaren seigarren edizio honetan parte hartuko duten enpresa eta erakundeetako batzuek erakusmahaia jarriko dute, sektoreko enpresa hornitzaile gisa eskaintzen dituzten produktuak erakusteko, beren marka klima-aldaketa arintzeko ikerketekin lotzeko, markaren kontzientzia sortu eta inpaktua indartzeko, ingurumena zaintzeko konpromisoa duen enpresa gisa posizionatzeko edota beren xede publikoarekin merkataritza-harremanak ezartzeko.

Erakusmahaia jarriko dutenen artean daude Gipuzkoako Foru Aldundiko Jasangarritasun departamentua, EAEn ingurumeneko jasangarritasuna sustatzen duen Eusko Jaurlaritzaren Ihobe sozietate publikoa, Vervirtech (produktu multientzimatiko jasangarriak), AZTI itsas eta elikadura-ikerketako zentroa, Artelia (arkitektura eta ingeniaritzako proiektuak, eraikuntza-soluzio jasangarrietan fokalizatuta), GIS Littoral Basque (Ipar zein Hego Euskal Herriko erakunde zientifikoak eta gobernuak biltzen dituen ekimena, kostaldeko ingurumen-erronkei erantzuteko xedearekin osatutakoa), Nautilus Oceánica (ekipamendu ozeanografiko, hidrografiko eta topografikoak saltzen eta instalatzen dituen enpresa) eta Regions4 Climate (eskualdeko gobernuei laguntza emateko mundu mailako sarea, klima-aldaketarekin, biodibertsitatearen galerarekin eta GJH garapen jasangarriko helburuen ezarpenarekin lotutako erronketarako laguntza ematen duena).