Antxoa gazteen batez besteko biomasaren beherakada txikia, 2019, 2020 eta 2021 denboraldietan erregistratutakoa baino handiagoa bada ere

• AZTIren urteko azterketak Bizkaiko golkoko antxoaren stock globalaren egoera osasungarria nabarmentzen du, nahiz eta gazteen estimazioak behera egin.
• Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailak sustatutako azterketa, Espainiako Ozeanografia Institutuaren (IEO) eta Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioaren lankidetzarekin.
• Espeziearen iraunkortasuna sustatzen duen ikuspegi ekosistemikoa.
• Gazteen batez besteko tamaina -9,7 cm- serie historikoko bigarren altuena da: adierazle positibo bat 2025eko arrantza-denboraldiko erreklutamendurako.

Pasaia, 2024ko azaroaren 28a. JUVENA 2024 kanpainak, AZTI zentro teknologikoa buru duela, Bizkaiko golkoan antxoaren (Engraulis encrasicholus) eta beste espezie pelagiko batzuen populazioaren urteko azterketa amaitu du. Emaitzen arabera, antxoa gazteen biomasa 255.434 tonakoa da, denbora-serie historikoaren barruan balio ertain-baxua, baina 2019, 2020 eta 2021eko balioak baino altuagoa, esaterako.

Jaitsiera horren aurrean, 2025eko arrantza-denboraldian erreklutamendua aurreikusteko adierazle positiboak ere badaude. Batetik, gazteen batez besteko tamaina (9,7 cm) kanpainen hasieratik erregistratutako bigarren handiena izan da. Bestetik, antxoa helduen biomasa maila altu batean mantendu da, 245.825 tonatan, eta, oro har, stockaren egoera osasuntsuaren ebaluazioa indartu egin da.

Eusko Jaurlaritzak sustatuta, JUVENA kanpaina AZTIk eta Espainiako Ozeanografia Institutuak (IEO) koordinatzen dute, eta Espainiako Gobernuko Arrantza Idazkaritza Nagusiaren babes finantzarioa du. Erakunde horiek babes tekniko eta metodologikoa eskaini diote azterlanari, emaitzen zehaztasuna eta arrantza-kudeaketan duten erabilgarritasuna bermatzeko.

Aurtengo emaitzek izan duten alderdi nabarmenetako bat, antxoa gazteek Frantziako kostaldeko plataforma kontinentalera egin duten desplazamendua izan da, Kantauriko uretan presentzia minimoa izanik. “Jokabide horrek eskualdeko baldintza ozeanografiko espezifikoen eragina izan dezake, eta hori funtsezkoa da populazio-dinamikak ulertzeko”, azaldu du Guillermo Boyra AZTIko arrantza jasangarrietan adituak eta kanpaina zientifikoaren zuzendariak.

Lortutako kalkulua joan den astean baliozkotu zen Europako hego-mendebaldeko ebaluazio kanpainak berrikusteko lantaldean (WGACEGG). Hori eta gero, emaitza hau antxoaren kudeaketarako kontseilu zientifikoan sartu da, hurrengo urterako espeziearen harrapaketa onargarriak zehazteko.

“Kanpainaren emaitzak udaberriko kanpainen datuekin eta antxoaren urteko harrapaketen informazioarekin konbinatuko dira, indize sintetiko bat sortzeko. Hortik abiatuta, hurrengo urterako harrapaketa-gomendioak egingo dira, arrantza jasangarri eta arduratsua sustatzeko kudeaketa-sistema sendo baten bidez”, azpimarratu du Boyrak.

Iraunkortasunerako ikuspegi ekosistemikoa

JUVENA 2024k bere ikuspegi ekosistemikoa berresten du, antxoaren biomasa eta banaketa ebaluatzeaz gain, arrantzarako eta ekologiarako interesa duten beste espezie pelagiko batzuk ere aztertuz. Era berean, planktonarekiko eta goi-mailako harrapariekiko interakzioak ikertu dira: kanpainan 908 itsas ugaztun eta 4.273 itsas hegazti erregistratu dira. Itsas zaborrei dagokienez, 2024an hondakin plastikoen presentziaren gorakada antzeman da, azken urteetan erregistratutako mailen gainetik.