Adimen artifiziala eta nutrizio pertsonalizatua elikadurarekin lotutako gaixotasunei aurre egiteko

• CoDiet proiektuak dietaren jarraipena egiteko teknologia berritzaileak aztertuko ditu, jaten ditugun elikagaien eta gaixotasun arrunten (kardiopatiak, diabetesa, obesitatea eta minbizia) arteko harremana hobeto ulertzeko.

• Proiektuak hobetutako ezagutza horiek erabiliko ditu adimen artifizialeko tresnak garatzeko, gaixotasun horiek prebenitzeko eta gizarte osasuntsuago bat sortzeko nutrizio-aholku pertsonalizatuak emateko.

Derion, 2023ko maiatzaren 4ean. Ikerketa-proiektu berri bat jarri da abian, dietaren eta gaixotasun ez-transmitigarrien (GET) arteko lotura aztertzeko. Horretarako, jarraipen-teknologia berritzaileen saiakuntza egin da, hala nola kamera adimendun eramangarriak, eta nutrizio-aholkularitza pertsonalizatua eskaintzeko adimen artifizialeko tresnak garatu dira.

Dieta ez oso osasungarriak aldaketa metabolikoekin eta GETa izateko arrisku handiagoarekin lotzen dira, hala nola kardiopatiak, diabetesa, obesitatea eta minbizia. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, GETek 41 milioi pertsona hiltzen dituzte urtero, hau da, munduko heriotza guztien % 74.

Hala ere, gutxi dakigu nutrizioa eta GETak lotzen dituzten mekanismoei buruz, eta nutrizio-ohiturei buruzko informazioa biltzeko erabiltzen diren egungo tresnak galdesortetan oinarritzen dira, fidagarritasun gutxikoak izan daitezkenak. Pertsona kalteberen taldeei buruzko datuak ere falta dira, hala nola maila sozioekonomiko baxukoak, zeinetan ENTek intzidentzia handiagoa izaten baitute.

CoDiet proiektuak, AZTI teknologia- eta ikerketa-zentroak koordinatuta eta EBk eta UKRIk finantzatuta, ezagutza-hutsune horiei helduko die, eta neurrirako tresna bat garatuko du adimen artifizialean oinarrituta, dietak eragindako gaixotasun ez-kutsagarrien banakako arriskua ebaluatzeko eta nutrizio-aholkularitza pertsonalizatua eskaintzeko gai izango dena.

Proiektua Londresko Imperial College-ren aurretiazko ikerketetan oinarritzen da, kamera adimendun eramangarri baten garapena eta nutrizio pertsonalizatua barne hartzen dituena. Proiektuak probatuko duen informazio dietetikoa biltzeko tresnetako bat da kamera. Kamera belarrian jartzeko eta erabiltzaileak jaten duena pasiboki erregistratzeko diseinatuta dago; ordenagailuz ikusteko eta ikasketa sakoneko (deep learning) teknika berritzaileak erabiliko ditu, elikagai motak automatikoki ezagutzeko eta zatien tamaina kalkulatzeko. Hori organismoan elikagaiak nola prozesatzen diren ulertzen lagunduko diguten beste teknologia batzuekin konbinatuko da, hesteetako mikrobiomaren analisia eta gernuaren metabolitoak barne.

Biztanleria-mailako dietari erantzuteko GETen aldaketa simulatuko duen tresna bat ere garatuko du proiektuak, GETak agertzetik babestuko duten dietak hartzea sustatzeko. Gaur egun, arazo horiei biztanleria-mailan heltzeko ahaleginak “neurri bakarreko” planteamenduan oinarritzen dira, eta nutrizio-aholkularitza pertsonalizatuak emaitza eraginkorragoak emango dituela espero da.

Itziar Tueros AZTIko ikertzaile nagusi eta Elikadura eta Osasun Saileko arduradunaren hitzetan: “Frogatuta dago pertsona bakoitzak dieta berari ematen dion erantzun metabolikoa desberdina dela. CoDiet nutrizio-aholkularitza pertsonalizatzen arituko da, “neurri bakarreko” ikuspegiaren ordez.

“GETak prebenitzeko erronka handiari irtenbide holistikoa emateko, funtsezkoa da lehen mailako zientzialarien diziplina anitzeko talde bat biltzea. Hau da CoDiet egiten duena “, esan du Tuerosek.

Gary Frost irakasleak, Londresko Imperial Collegearen Nutrizioko Ikerketa Buruak, honako hau dio: “Gure ezagutzen hutsune nagusietako bat pertsonek beren eguneroko bizitzan jaten dutena zehatz-mehatz ulertzea da. Gaur egun ditugun tresnak zehaztugabeak dira, eta horrek izugarri zailtzen du dietaren eta gaixotasunaren arteko harremana ulertzea “.

“CoDiet proiektuak arazo hori proiektuaren erdigunean kokatzen du, eta gabezia hori konpontzeko teknologia berriak biltzen ditu. Horrekin uste dugu gizabanakoan oinarritutako politika berriak diseinatu ahal izango ditugula, bizimoduarekin lotutako gaixotasun arruntak prebenitzeko “dio Frostek.

Proiektuan hamar herrialdetako hamazazpi erakunde akademiko eta ikerketa-erakundetako ikertzaileek hartzen dute parte: AZTI (koordinatzailea, Espainia), Czech Technical University (Txekiar Errepublika), Teagasc – Agriculture and Food Development Authority (Irlanda), Aristotle University of Thessaloniki (Grezia), Technion – Israel Institute of Technology (Israel), CIC bioGUNE (Espainia), Valentziako Unibertsitatea (Espainia), National and Kapodistrian University of Athens (Grezia), Bruker Biospin (Alemania), Microcaya (Espainia), Sciensano (Belgika), Trentoko Unibertsitatea (Italia), Consorcio Centro de Investigación Biomédica en Red (CIBER) (Espainia), Istituto Superiore di Sanita (Italia), National Institute for Health Development (Estonia), Imperial College London (Erresuma Batua) eta Leicesterreko Unibertsitatea (Erresuma Batua).

CoDiet proiektua Europar Batasunak finantzatzen du, Horizon Europe dirulaguntza 101084642 zenbakiarekin.

Londresko Imperial Collegen eta Leicesterreko Unibertsitatean egiten diren CoDiet ikerketa-jarduerek UK Research and Innovation (UKRI) erakundearen laguntza dute, gobernu britainiarraren Horizon Europe finantzaketa-bermearen esparruan [101084642 dirulaguntza zenbakia].

CoDiet programari buruzko informazio gehiago gure webgunean: www.codiet.eu